మరాఠా 10% రిజర్వేషన్ కోసం మనోజ్ జరాంగే నిరాహార దీక్ష...
మరాఠా 10% రిజర్వేషన్ కోసం మనోజ్ జరాంగే నిరాహార దీక్ష...
మనోజ్ జరాంగే దీక్షకు ముఖ్య కారణం మరాఠా వర్గానికి కున్బి కులం హోదా కల్పించడం ద్వారా ఓబీసీ (OBC) రిజర్వేషన్లు సాధించడం. మరాఠా వర్గానికి విద్య మరియు ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో 10% రిజర్వేషన్లు కల్పించాలని ఆయన డిమాండ్ చేస్తున్నారు.
ప్రధాన డిమాండ్లు:
కున్బి సర్టిఫికెట్లు: మరాఠా వర్గాన్ని కున్బి కులంలో చేర్చి, వారికి ఓబీసీ రిజర్వేషన్లు లభించేలా కున్బి సర్టిఫికెట్లను తక్షణమే జారీ చేయాలని ఆయన ప్రధానంగా డిమాండ్ చేస్తున్నారు.
రిజర్వేషన్ల చట్టం అమలు: మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2024లో మరాఠాలకు 10% రిజర్వేషన్ కల్పిస్తూ ఆమోదించిన చట్టాన్ని (Maharashtra State Reservation for Socially and Educationally Backward Classes Act, 2024) వెంటనే అమలు చేయాలని జరాంగే కోరుతున్నారు.
బిల్లులోని అంశాల అమలు: ప్రభుత్వం తెచ్చిన రిజర్వేషన్ బిల్లులో ఉన్న అంశాలను పక్కాగా అమలు చేయాలని, తద్వారా మరాఠా సమాజానికి ప్రయోజనం చేకూరాలని ఆయన స్పష్టం చేస్తున్నారు.
దీక్ష నేపథ్యం మరియు చర్చల వైఫల్యానికి కారణాలు:
మరాఠా రిజర్వేషన్ కోసం గతంలో కూడా మనోజ్ జరాంగే అనేక ఉద్యమాలు చేశారు. ఆయన నిరసనల ఫలితంగానే ప్రభుత్వం రిజర్వేషన్ బిల్లును తీసుకువచ్చింది. అయితే, ఈ చట్టం అమలులో జాప్యం జరుగుతోందని, మరాఠాలకు న్యాయం జరగడం లేదని ఆయన ఆరోపిస్తున్నారు.
చర్చలు విఫలమవడానికి గల కారణాలు:
ప్రభుత్వ ప్రతినిధిపై అభ్యంతరం: చర్చల కోసం ప్రభుత్వం పంపిన ప్రతినిధి బృందంలో రిటైర్డ్ జడ్జి జస్టిస్ సందీప్ శిందే ఉండటంపై జరాంగే అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశారు. ప్రభుత్వ తీర్మానాలు జారీ చేయడం న్యాయమూర్తి పని కాదని ఆయన పేర్కొన్నారు.
ముఖ్యమంత్రిపై ఆరోపణలు: ముఖ్యమంత్రి దేవేంద్ర ఫడణవీస్ రాష్ట్రంలో అస్థిరతను సృష్టించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారని జరాంగే ఆరోపించారు
కున్బి ఎవరు?: కున్బి అనేది మహారాష్ట్రలోని ఒక వ్యవసాయ కులం, ఇది ఇప్పటికే ఓబీసీ కేటగిరీ కింద రిజర్వేషన్ ప్రయోజనాలను పొందుతోంది.
చారిత్రక సాక్ష్యం: జరాంగే మరియు ఆయన మద్దతుదారులు మరాఠాలు మరియు కున్బిలు చారిత్రకంగా ఒకే సమూహమని వాదిస్తున్నారు. దీనికి నిదర్శనంగా నిజాం కాలం నాటి పత్రాలు, హైదరాబాద్ గెజిట్, మరియు బ్రిటిష్ కాలం నాటి రికార్డులలో మరాఠాలను కున్బిలుగా పేర్కొన్నట్లు చూపుతున్నారు.
ప్రభుత్వ చర్యలు మరియు సవాళ్లు:
మరాఠా వర్గం నుంచి తీవ్ర ఒత్తిడి రావడంతో, మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి అనేక చర్యలు తీసుకుంది.
షిండే కమిటీ: మరాఠాలను కున్బిలుగా గుర్తించడానికి అవసరమైన చారిత్రక పత్రాలు మరియు ఆధారాలను పరిశీలించడానికి రిటైర్డ్ జస్టిస్ సందీప్ షిండే నేతృత్వంలో ప్రభుత్వం ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. ఈ కమిటీ మరాఠావాడ ప్రాంతంలోని నిజాం కాలం నాటి పత్రాలపై ప్రత్యేకంగా దృష్టి సారించింది.
కున్బి సర్టిఫికెట్ల జారీ: ప్రభుత్వం యొక్క ఆదేశం మేరకు, కున్బి కులానికి సంబంధించిన చారిత్రక ఆధారాలు ఉన్న మరాఠాలకు కున్బి సర్టిఫికెట్లను జారీ చేసే ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. ఇప్పటివరకు కొన్ని లక్షల కున్బి సర్టిఫికెట్లు జారీ చేయబడ్డాయి.
చర్చలు మరియు ఒత్తిడి: మనోజ్ జరాంగేతో ప్రభుత్వం అనేక సార్లు చర్చలు జరిపింది, అయితే అన్ని
మరాఠాలకు కున్బి హోదా కల్పించాలని ఆయన పట్టుబడుతున్నారు. ప్రభుత్వం చారిత్రక ఆధారాలు ఉన్నవారికి మాత్రమే సర్టిఫికెట్లు ఇస్తుండగా, జరాంగే మాత్రం ఈ ప్రక్రియను మరింత వేగవంతం చేయాలని, విస్తృత పరిధిలో అందరికీ రిజర్వేషన్లు ఇవ్వాలని కోరుతున్నారు.
రాజ్యాంగం ప్రకారం రిజర్వేషన్లు:
భారత రాజ్యాంగంలో రిజర్వేషన్లు కల్పించడానికి వివిధ ఆర్టికల్స్ ఉన్నాయి.
ఆర్టికల్ 15 (4) & 15 (5): ప్రభుత్వం విద్య, సామాజికంగా, మరియు ఆర్థికంగా వెనుకబడిన తరగతులకు (So-cially and Educationally Backward Classes - SEBC) ప్రత్యేక ప్రయోజనాలను కల్పించవచ్చని ఈ ఆర్టికల్స్ చెబుతాయి.
ఆర్టికల్ 16 (4): ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో తగిన ప్రాతినిధ్యం లేని వెనుకబడిన తరగతులకు రిజర్వేషన్లు కల్పించడానికి ప్రభుత్వానికి అధికారం ఇస్తుంది.
ఈ ఆర్టికల్స్ ఆధారంగానే మరాఠా రిజర్వేషన్ చట్టాలు చేయబడ్డాయి. అయితే కులాల గుర్తింపు మరియు రిజర్వేషన్ల కల్పనలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు పరిమిత అధికారాలు ఉంటాయి.
సుప్రీంకోర్టు తీర్పులు మరియు సవాళ్లు:
మరాఠా రిజర్వేషన్ విషయంలో ప్రధాన సమస్య సుప్రీంకోర్టు తీర్పుల నుంచి ఎదురైంది.
ఇందిరా సాహ్నీ కేసు (1992): ఈ కేసులో సుప్రీంకోర్టు రిజర్వేషన్లు 50% పరిమితిని మించకూడదని తీర్పు ఇచ్చింది. దీనిని '50% సీలింగ్' అని పిలుస్తారు. ఈ తీర్పు ప్రకారం, మరాఠాలకు 10% రిజర్వేషన్ కల్పిస్తే, మహారాష్ట్రలో మొత్తం రిజర్వేషన్లు 50% దాటిపోతాయి.
గాయత్రీ సాహ్నీ వర్సెస్ మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేసు (2021): ఈ కేసులో మరాఠా రిజర్వేషన్ చట్టాన్ని సుప్రీంకోర్టు
రద్దు చేసింది. 50% పరిమితిని మించి రిజర్వేషన్లు కల్పించడానికి 'అసాధారణ పరిస్థితులు' ఉన్నాయని ప్రభుత్వం చూపించలేదని కోర్టు పేర్కొంది. మరాఠాలు వెనుకబడిన తరగతులుగా పరిగణించబడలేదని కూడా సుప్రీంకోర్టు స్పష్టం చేసింది