నగరాల్లో పెరుగుతున్న కాలుష్యం
నగరాల్లో పెరుగుతున్న కాలుష్యం
- ప్రజా ఆరోగ్యానికి కొత్త సవాల్‌
- గాలి నాణ్యత దిగజారుతోంది
- ఆరోగ్యంపై తీవ్ర ప్రభావం
- ప్రభుత్వ చర్యలు అవసరం
పర్యావరణ శాఖ విడుదల చేసిన తాజా గణాంకాల ప్రకారం హైదరాబాద్‌, విజయవాడ, విశాఖపట్నం నగరాల్లో గాలి నాణ్యత సూచిక (AQI) నిరంతరం “ప్రమాద స్థాయి”లోనే ఉంది. ఉదయం పూట స్కూల్‌కు వెళ్ళే పిల్లలు, బస్‌ స్టాప్‌లలో ఎదురుచూసే ఉద్యోగులు, బయట పనులు చేసే కార్మికులు అందరూ ఒకే గాలిని పీలుస్తున్నారు. కానీ ఆ గాలిలో ఆక్సిజన్‌ కంటే ఎక్కువగా కార్బన్‌ మోనాక్సైడ్‌, సల్ఫర్‌ డైఆక్సైడ్‌, ధూళి కణాలు ఉన్నాయి.
ఆసుపత్రుల గణాంకాలు చూస్తే పరిస్థితి మరింత భయంకరంగా ఉంది. ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులు, అలర్జీలు, చర్మ సమస్యలు, హృదయ సంబంధ వ్యాధులు పెరిగిపోతున్నాయి. వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు. గాలి కాలుష్యం ఇప్పుడు “నిశ్శబ్ద వ్యాధి”గా మారింది. నెమ్మదిగా, కానీ నిరంతరం మన శరీరాన్ని దెబ్బతీస్తోంది.
ఇంకా ఆందోళనకర విషయం ఏమిటంటే ఈ కాలుష్యం కేవలం గాలిలోనే కాదు. నగరాల పరిసర నదుల్లో పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు కలుస్తున్నాయి. వందల లీటర్ల వ్యర్థజలం శుద్ధి లేకుండా నేరుగా కాలువలలోకి చేరుతోంది. నీటి కాలుష్యంతో అనేక ప్రాంతాల్లో జీర్ణ సంబంధ, చర్మ సంబంధ వ్యాధులు విస్తరిస్తున్నాయి. చెత్తను సక్రమంగా నిర్వహించకపోవడం వల్ల దుర్వాసనతో పాటు దోమలు, బ్యాక్టీరియా కూడా పెరుగుతున్నాయి.
ప్రభుత్వం “గ్రీన్‌ సిటీ” పథకాలు, “హరిత హారం” కార్యక్రమాలు ప్రకటించినా, వాటి అమలు కాగితం మీదకే పరిమితం అయిపోయింది. రోడ్లు విస్తరించడానికి చెట్లు నరికి వేస్తారు, కానీ తిరిగి నాటే ప్రయత్నాలు తక్కువ. కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డులు క్రమం తప్పకుండా రిపోర్టులు ఇవ్వకపోవడం, ఎమిషన్‌ టెస్టింగ్‌ కేంద్రాల నిర్లక్ష్యం వల్ల పరిస్థితి అదుపు తప్పుతోంది.
నిపుణులు చెబుతున్నారు నగరాల్లో కనీసం 30 శాతం పచ్చదనం ఉండాలి. కానీ హైదరాబాద్‌ వంటి నగరాల్లో అది 8–10 శాతం కంటే ఎక్కువ కాదు. వాహనాల సంఖ్య ప్రతీ ఏటా 15 శాతం పెరుగుతుంటే, చెట్లు మాత్రం తగ్గిపోతున్నాయి. ఇది భవిష్యత్తులో హీట్‌ ఐలాండ్‌ ఎఫెక్ట్‌ ని మరింత పెంచుతుందని పర్యావరణ శాస్త్రవేత్తలు హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఈ పరిస్థితిని మార్పు చేయాలంటే కేవలం ప్రభుత్వ చర్యలు చాలు కావు. ప్రతి పౌరుడూ బాధ్యతతో వ్యవహరించాలి. ప్రజా రవాణాను ప్రోత్సహించడం, చెత్త దహనం ఆపడం, ప్లాస్టిక్‌ వినియోగం తగ్గించడం, ప్రతి ఇంట్లో ఒక మొక్క నాటడం ఇవన్నీ చిన్నచిన్న అడుగులే అయినా, పెద్ద మార్పు తెస్తాయి.
నగరాలు కాంక్రీటుతో నిండిపోతున్న ఈ కాలంలో “శ్వాస” అనే మాటే విలాసంగా మారిపోకముందే జాగ్రత్త పడాల్సిన సమయం వచ్చింది. అభివృద్ధి అనేది కేవలం భవనాల ఎత్తు కాదు మన గాలి, నీరు, భూమి ఆరోగ్యంగా ఉండటం కూడా అంతే ముఖ్యమని మనం మరవకూడదు.